Καταρράκτης

Ο καταρράκτης είναι μια θόλωση του φακού μέσα στο μάτι. Στο εσωτερικό του οφθαλμού πίσω από το έγχρωμο τμήμα (ίριδα) βρίσκεται ο φακός. Σε ένα φυσιολογικό μάτι, αυτός ο φακός είναι  καθαρός. Βοηθά στην εστίαση του φωτός στο πίσω μέρος του ματιού (τον αμφιβληστροειδή), ο οποίος στέλνει σήματα στον εγκέφαλο που μας επιτρέπουν να δούμε. Όταν ο καταρράκτης αναπτύσσεται, ο φακός γίνεται θολός και εμποδίζει τις ακτίνες φωτός να διέρχονται.

Ποια συμπτώματα προκαλεί ο καταρράκτης;

Ο καταρράκτης συνήθως σχηματίζεται αργά με την πάροδο των χρόνων προκαλώντας μια σταδιακή θόλωση της όρασης, η οποία τελικά δεν είναι διορθώνεται από γυαλιά. Σε μερικούς ανθρώπους η όραση μπορεί να επιδεινωθεί σχετικά γρήγορα. Η ανάπτυξη του καταρράκτη μπορεί επίσης να προκαλέσει έντονη αντανάκλαση, δυσκολία στη νυχτερινή οδήγηση και πολλαπλές εικόνες στο ένα μάτι, τα οποία μπορεί να επηρεάσουν την ποιότητα της όρασης.

Ο καταρράκτης εξαπλώνεται από μάτι σε μάτι;

Όχι. Αλλά συχνά αναπτύσσεται και στα δύο μάτια είτε ταυτόχρονα είτε ένα μετά το άλλο.

Υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ του διαβήτη και του καταρράκτη;

Ναι. Ο καταρράκτης είναι πιο συνηθισμένος στα άτομα που έχουν ορισμένες ασθένειες όπως ο διαβήτης.

Δεν ήξερα ότι είχα καταρράκτη έως ότου μου το είπε ο οπτικός μου – είναι αυτό συχνό?

Αρχικά, ίσως να μην αντιληφθείτε ότι ο καταρράκτης αναπτύσσεται και μπορεί να μην προκαλέσει προβλήματα με την όρασή σας. Γενικά, καθώς αναπτύσσεται ο καταρράκτης με την πάροδο του χρόνου, θα αρχίσετε να αντιλαμβάνεστε θόλωση της όρασης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα μάτια με καταρράκτη φαίνονται φυσιολογικά εξωτερικά αλλά, αν ο καταρράκτης έχει προχωρήσει, η κόρη του οφθαλμού σας μπορεί να φαίνεται θολή ή λευκή.

Μπορεί να χρειαστεί να πάρετε νέα συνταγή για γυαλιά πιο συχνά όταν ο καταρράκτης αναπτύσσεται. Τελικά, όταν ο καταρράκτης σας επιδεινωθεί τα γυαλιά μπορεί να μην βελτιώνουν πλέον την όρασή σας και μπορεί να έχετε δυσκολίες βλέποντας τα πράγματα ακόμα και με τα γυαλιά σας.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Πότε αντιμετωπίζω τον καταρράκτη μου;

Σε πολλές περιπτώσεις, ο καταρράκτης είναι αβλαβής και μπορεί να παραμείνει στο μάτι σας. Όταν ο καταρράκτης προχωρεί στο σημείο που παρεμβαίνει στις καθημερινές δραστηριότητες ή τον τρόπο ζωής, ακόμα και όταν χρησιμοποιείτε σωστά γυαλιά, τότε η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη μπορεί να είναι το επόμενο βήμα. Η σύγχρονη χειρουργική επέμβαση έχει εξαιρετικά αποτελέσματα για την πλειοψηφία των ασθενών αλλά, όπως συμβαίνει με όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις, υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών.

Η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη πραγματοποιείται όταν έχετε κάποιο πρόβλημα με την όρασή σας και επιθυμείτε να κάνετε κάτι γι αυτό.

Μπορεί να γίνει κάτι για να σταματήσει η επιδείνωση του καταρράκτη μου;

Δεν υπάρχει γνωστή μέθοδος πρόληψη του καταρράκτη.

Έχω καταρράκτη και στα δύο μάτια – θα χειρουργηθούν ταυτόχρονα;

Είναι σύνηθες να αναπτύσσεται ο καταρράκτης πιο γρήγορα στο ένα μάτι από ότι στο άλλο. Συνήθως χειρουργείται πρώτος ο οφθαλμός με τον πιο προχωρημένο καταρράκτη. Παρόλο που είναι δυνατή η επέμβαση και στα δύο μάτια την ίδια ημέρα αυτό δεν συνηθίζεται.

Χρειάζονται κάποια ειδικά τεστ πριν την επέμβαση

Ναι. Απαιτούνται ειδικές εξετάσεις για να καθοριστεί η ισχύς του φακού που εισάγεται στο μάτι. Αυτές οι μετρήσεις πραγματοποιούνται πριν από την ημέρα του χειρουργείου. Πριν από τις ειδικές εξετάσεις σας, αν φοράτε φακούς επαφής, πρέπει να μην τους χρησιμοποιήσετε:

o 1 εβδομάδα για μαλακούς φακούς

o 2 εβδομάδες για κάθε τύπο ημίσκληρου ή σκληρού φακού

Είχα προηγούμενη θεραπεία με λέιζερ στα μάτια μου. Έχει σημασία;

Διαθλαστικά λέιζερ (π.χ. LASIK και PRK) χρησιμοποιούνται για τη διόρθωση διαθλαστικών σφαλμάτων (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμό)

Αν είχατε υποβληθεί σε θεραπεία με λέιζερ, είναι πολύ σημαντικό να ενημερώσετε τον χειρουργό κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο.

Η θεραπεία με Excimer λέιζερ επηρεάζει τον υπολογισμό της ισχύος του ενδοφακού που θα χρησιμοποιηθεί. 

Τι συμβαίνει κατά την επέμβαση καταρράκτη

Ο οφθαλμός σας ποτέ δεν αφαιρείται κατά την επέμβαση. Η πιο κοινή επέμβαση καταρράκτη πραγματοποιείται με μικρές τομές και μια διαδικασία που ονομάζεται «φακοθρυψία». Αυτή η τεχνική χρησιμοποιεί υπερήχους για να μαλακώσει τον φακό, ο οποίος στη συνέχεια διαλύεται και αναρροφάται με ειδικά εργαλεία. Ένας τεχνητός φακός (ενδοφθάλμιος φακός), κατασκευασμένος από συνθετικό υλικό, τοποθετείται μέσα στον οφθαλμό. Το περίβλημα του φακού παραμένει στον οφθαλμό και κρατά τον τεχνητό φακό στη θέση του.

Η τομή είναι πολύ μικρή και οι περισσότεροι ασθενείς δεν χρειάζονται ράμματα, αν και πολύ λεπτά ράμματα χρησιμοποιούνται μερικές φορές χρειάζεται να κλείσει η τομή με ασφάλεια. Αυτό μπορεί περιστασιακά να προκαλέσει κάποιο ήπιο προσωρινό μετεγχειρητικό ερεθισμό.

Ανάλογα με τον τύπο που χρησιμοποιείται, τα ράμματα ίσως χρειαστεί να αφαιρεθούν. Η αφαίρεση των ραμμάτων γίνεται συνήθως στην κλινική και είναι γρήγορη και ανώδυνη διαδικασία.

Αφαιρούνται οι καταρράκτες με λέιζερ;

Η νέα τεχνολογία είναι διαθέσιμη χρησιμοποιώντας ένα ειδικά σχεδιασμένο λέιζερ για μέρος της διαδικασίας. Ωστόσο, ο χειρούργος ακόμα πρέπει να παρέμβει για να ολοκληρώσει τη χειρουργική επέμβαση. Προς το παρόν δεν είναι δυνατό να αφαιρεθεί ο καταρράκτης μόνο με το λέιζερ. 

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια της επέμβασης;

Η επέμβαση πραγματοποιείται ενώ είστε ξαπλωμένοι στη χειρουργική τράπεζα. Το πρόσωπό σας καλύπτεται μερικώς από ένα αποστειρωμένο κάλυμμα. Αν έχετε δυσκολία να ξαπλώνετε επίπεδα ή είναι κλειστοφοβικός, θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό για να είστε άνετος πριν αρχίσει η επέμβαση, αλλά συνιστάται να ενημερώσετε το χειρουργό κατά τη διάρκεια της προεγχειρητικής σας εξέτασης.

Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, ο χειρουργός χρησιμοποιεί ένα μικροσκόπιο και το έντονο φως από το το μικροσκόπιο και το κάλυμμα σημαίνει ότι δεν βλέπετε τη λειτουργία των οργάνων, αλλά μπορεί να δειτε σκιές και κινούμενα σχήματα. Συνήθως θα είστε ξύπνιοι κατά τη διάρκεια της επέμβασης και θα βλέπετε λευκό φως και συχνά πολύχρωμα φώτα και σκιές. Μπορεί να αισθανθείτε τα χέρια του χειρουργού να στηρίζονται απαλά πάνω στο μάγουλο ή μέτωπο σας.

Χρησιμοποιούνται πολλά υγρά κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Μερικές φορές, το υγρό μπορεί να ξεφύγει κάτω από το κάλυμμα και να τρέχει προς τα κάτω στο πρόσωπο σας, στο αυτί σας ή επάνω στο λαιμό σας, το οποίο μπορεί να είναι άβολο.

Ενδέχεται να ακούσετε συνομιλίες κατά τη διάρκεια της επέμβασης. Παρακαλούμε μην συμμετάσχετε καθώς είναι σημαντικό να παραμείνετε ακίνητος κατά τη διάρκεια της επέμβασης.

Τι είδους αναισθητικό είναι απαραίτητο?

Οι περισσότερες επεμβάσεις για καταρράκτη γίνονται με τοπική αναισθησία, όπου είστε ξύπνιοι αλλά το μάτι σας είναι μουδιασμένο. Αυτό συνήθως επιτυγχάνεται με σταγόνες ή μια ένεση γύρω από το μάτι σας.

Ενδεχομένως να σας χορηγηθεί μέθη.

Θα πρέπει να μείνω στο νοσοκομείο;

Η χειρουργική επέμβαση καταρράκτη εκτελείται σε κλινική ημέρας. Αυτό σημαίνει ότι δεν παραμένετε στο νοσοκομείο.

Ποιες είναι οι επιλογές μου για όραση και γυαλιά μετά τη λειτουργία;

-Τυπικοί μονοεστιακοί φακοί

Ο φακός σας, ο οποίος σας βοηθά να εστιάσετε, αφαιρείται κατά τη διάρκεια της επέμβασης και αντικαθίσταται με ένα τεχνητό φακό, τον ενδοφθάλμιο φακό. Υπάρχουν ποικίλλοι φακοί που μπορούν να χρησιμοποιηθούν και επηρεάζουν τον τρόπο που θα βλέπετε μετά την επέμβαση σε απόσταση ή στο διάβασμα.

Κατά την αρχική εκτίμησή σας, ο χειρουργός θα συζητήσει μαζί σας αν θέλετε να έχετε καλύτερη εστίαση για την κοντινή όραση ή για όραση σε απόσταση.

Οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να βλέπουν καλά σε απόσταση μετά την επέμβαση. Αν επιλέξετε αυτή την δυνατότητα, συνήθως θα χρειάζεστε γυαλιά ανάγνωσης και μπορεί επιπλέον να χρειάζονται γυαλιά για την καλή εστίαση σε απόσταση.

Μερικοί άνθρωποι επιλέγουν βλέπουν καλά σε κοντινή απόσταση, ειδικά αν τους αρέσει να διαβάζουν χωρίς γυαλιά. Εάν επιλέξετε αυτήν την δυνατότητα θα χρειαστείτε γυαλιά για να βλέπετε μακριά (πχ οδήγηση).

-Monovision

Συνδυάζοντας μακρινή όραση στον ένα οφθαλμό με κοντινή όραση στον άλλο είναι δυνατό να έχετε μικρότερη εξάρτηση από γυαλιά μετά την επέμβαση. Μοιράζοντας την εστίαση μεταξύ των ματιών με αυτόν τον τρόπο δεν εμποδίζεται η συνεργασία των οφθαλμών ή διαταράσσεται η ισορροπία σας. Πιθανόν να χρειαστείτε γυαλιά για τουλάχιστον ορισμένες δραστηριότητες μετά από τη χειρουργική επέμβαση και μπορεί να σας πάρει λίγες ημέρες για να συνηθίσετε στη νέα σας όραση. 

–Πολυεστιακοί φακοί

Οι φακοί πολλαπλών εστιακών αποστάσεων είναι φακοί που στοχεύουν στην σωστή όραση τόσο για την κοντινή όσο και για την μακρινή απόσταση. Οι πολυεστιακοί φακοί δεν λειτουργούν για όλους τους ασθενείς και μπορεί να μειώσουν την αντίθεση της όρασης. 

-Τορικοί φακοί (για διόρθωση του αστιγματισμού)

Οι τορικοί φακοί είναι διαθέσιμοι για ασθενείς με μέτριο έως υψηλό αστιγματισμό Ένας τορικός φακός κατασκευάζεται από το ίδιο υλικό με ένα τυπικό μη τορικό αλλά περιλαμβάνει επίσης διόρθωση για τον αστιγματισμό. Στόχος είναι βελτιώσετε την όρασή σας έτσι ώστε η ανάγκη για γυαλιά να ελαχιστοποιείται αλλά, όπως και με τους τυπικούς φακούς, μπορεί να χρειαστείτε γυαλιά για κάποιες δραστηριότητες.

Υπάρχουν μερικά πιθανά ζητήματα με τους τορικούς φακούς:

• Μπορεί να μην διορθωθεί πλήρως ο αστιγματισμός και μπορεί ακόμα να χρειάζονται γυαλιά μετεγχειρητικά.
• Εάν εμφανιστούν επιπλοκές κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβαση καταρράκτη, μπορεί να μην είναι είναι δυνατή η εισαγωγή ενός τορικού φακού.
• Ο φακός μπορεί να περιστραφεί μετά την επέμβαση και μπορεί να χρειαστεί να τοποθετηθεί στην αρχική θέση με δεύτερη χειρουργική επέμβαση.
• Οι εναλλακτικές επιλογές της χρήσης τορικών φακών για τους ασθενείς με υψηλό αστιγματισμό είναι γυαλιά ή φακοί επαφής. Διαθλαστική χειρουργική με λέιζερ μπορεί  επίσης να χρησιμοποιηθεί μετεγχειρητικά.

Πόσο ακριβή είναι τα αποτελέσματα του χειρουργείου καταρράκτη;

Οι προεγχειρητικές μετρήσεις συνήθως επιτρέπουν στον χειρουργό σας να επιλέξει ένα ενδοφακό που δίνει το επιθυμητό αποτέλεσμα για την όραση αλλά η ανταποκριση του κάθε ασθενούς διαφέρει και δεν είναι δυνατόν να διασφαλιστεί απόλυτη ακρίβεια. Μερικές φορές, οι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν γυαλιά μετά την χειρουργική επέμβαση παρά τη σωστή λήψη μετρήσεων και την ομαλή επέμβαση.

Έγχρωμη όραση

Ο καταρράκτης διασκορπίζει και απορροφά επιλεκτικά το μπλε φως. Μετά την χειρουργική επέμβαση, ο ενδοφακός σας είναι διαφανής και μια αλλαγή στην αντίληψη των χρωμάτων είναι κοινή. Αυτό μπορεί να είναι δραματικό, ειδικά στο πρώιμη περίοδο μετά τη χειρουργική επέμβαση, και μπορεί να κάνει τα χρώματα να φαίνονται φωτεινότερα ή πιο γκρίζα απ ‘ ότι συνήθως.

Οι περισσοτεροι ενδοφακοί έχουν ενσωματωμένα φίλτρα για την υπεριώδη (UV) ακτινοβολία, αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε γυαλιά ηλίου όταν είστε σε φωτεινούς χώρους 

Υπάρχουν δυνητικά επιπλοκές;

Ναι. Σοβαρές επιπλοκές είναι όχι συχνές αλλά, αν εμφανιστούν, μπορούν να βλάψουν μόνιμα το μάτι σας. 

• 1 στα 1000 κίνδυνος σοβαρής και μόνιμης απώλεια της όρασης
• Περίπου 1 στους 100 προβλήματα που απαιτούν πρόσθετη χειρουργική επέμβαση για τη διόρθωση τους
• 1 στις 20 επεμβάσεις έχει λιγότερο σοβαρές επιπλοκές, που μπορεί να απαιτούν περαιτέρω χρόνο στο χειρουργείο ή μετά από το χειρουργείο.
• 1 στους 10 ασθενείς χρειάζεται λέιζερ σε κάποια στιγμή στο μέλλον για την αδιαφάνεια του περιβλήματος πίσω από τον ενδοφακό

Τι να προσέξετε μετά από τη χειρουργική επέμβαση

• Αύξηση της ερυθρότητας, του πόνου, θολωση κίτρινη / πράσινη έκκριση. Αυτό μπορεί να υποδηλώνει σοβαρή λοίμωξη ή φλεγμονή.
• Διαταραχή της κεντρικής όρασης. Αυτό μπορεί να σημαίνει οίδημα της ωχράς κηλίδας
• Το κόκκινο, επώδυνο μάτι μετά από των σταγόνων μπορεί να οφείλεται σε υποτροπή της μετεγχειρητικής φλεγμονής.
• Ο εμφυτευμένος φακός μπορεί να κινηθεί από την αρχική θέση, προκαλώντας παραμόρφωση, αν και αυτό είναι ασυνήθιστο. Εάν αυτό συμβεί μπορεί να χρειαστείτε περαιτέρω χειρουργική επέμβαση για την επανατοποθέτηση του μετατοπισμένου φακού.
• Μια σκιά, λάμψεις ή μυοψίες (μυγάκια) στην όραση. Η πιο κοινή αιτία της σκιάς ή των λάμψεων στην περιφερειακή όραση είναι ο διαφορετικός τρόπος που το φως επικεντρώνεται στον αμφιβληστροειδή μέσω του νέου ενδοφακού. Μπορεί να έχετε επίγνωση μιας σκιάς στην πλευρά της όρασής σας, που συχνά περιγράφεται ως «ημισέληνος». Αυτό είναι συνήθως προσωρινό καθώς το μάτι σας προσαρμόζεται γρήγορα στο νέο φακό.

Πόσο σύντομα μετά την επέμβαση θα πάω σπίτι;

Μετά την επέμβαση και όταν εσείς είστε έτοιμοι μπορείτε να φύγετε.

Πώς θα νιώθω το μάτι μου μετά από την επέμβαση;

Καθώς το αναισθητικό υποχωρεί, μπορεί να υπάρχει ένας ήπιος πόνος. Το μάτι σας θα είναι επίσης πιθανώς κόκκινο, μπορεί να δακρύζει και η όρασή σας μπορεί να θολώσει τις πρώτες ώρες μετά το χειρουργείο. Μπορείτε αν θέλετε να χρησιμοποιήσετε τα συνήθη αναλγητικα όταν φτάσετε στο σπίτι σας και κατά τη διάρκεια του πρώτου 24ώρου.

Μία ήπια αίσθηση σαν να υπάρχει άμμος ή ένα ξένο σώμα στο μάτι σας μπορεί να διαρκέσει αρκετό διάστημα μετά την επέμβαση ειδικά να πάσχετε ήδη από ξηροφθαλμία

Θα πρέπει να επικοινωνήσετε μαζί μας αν ο πόνος, η ερυθρότητα ή η θολή όραση χειροτερεύει παρά βελτιώνεται

Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να κάνω για την φροντίδα του οφθαλμού μου;

Πρέπει να αποφύγετε το τρίψιμο ή την πίεση στο μάτι σας. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό την πρώτη έως δύο εβδομάδες μετά την επέμβαση. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι είστε ευαίσθητοι στο φως, γι ‘ αυτό είναι χρήσιμο να έχετε ένα ζευγάρι απλά σκοτεινά γυαλιά εφόσον σας χρειάζονται. Ο χειρουργός θα σας συμβουλεύσει αν υπάρχουν δραστηριότητες που πρέπει να αποφύγετε. 

Η πλειοψηφία των ασθενών μπορεί να ξαναρχίσει φυσιολογική σωματική δραστηριότητα μέσα σε μια ή δύο ημέρες. 

Πότε μπορώ να πλύνω το πρόσωπό μου και τα μαλλιά μου μετά την επέμβαση;

Σας συμβουλεύουμε να είστε προσεκτικοί κατά το πλύσιμο: Μην ρίχνετε απευθείας νερό στο πρόσωπό σας στο ντους ή βυθίσετε το κεφάλι σας στο μπάνιο για μία εβδομάδα μετά χειρουργική επέμβαση.

Πότε μπορώ να δω τον οπτικό μου για τα γυαλιά μου;

Συνήθως μπορείτε να ελέγξετε τα μάτια σας με τον οπτικό σας σε 4-6 εβδομάδες μετά την επέμβαση.

Μέχρι να έχετε τα νέα σας γυαλιά ή μεταξύ του πρώτου και του δεύτερου χειρουργείου, μπορεί να αντιμετωπίσετε κάποιες δυσκολίες στην όραση ειδικά αν υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο ματιών.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μπορείτε να επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε ή μη χρησιμοποιείτε τα παλιά σας γυαλιά. Ο οπτικός σας μπορεί να αφαιρέσει το φακό στη μία πλευρά των γυαλιών, μέχρι το τελικό σας ζευγάρι γυαλιών να είναι έτοιμο.

Ο καταρράκτης εμφανίζεται ξανά;

Όχι, αλλά μπορείτε να αναπτύξετε μια πάχυνση ή θόλωση της μεμβράνης πίσω από το νέο σας φακό τους επόμενους μήνες ή χρόνια μετά τη χειρουργική σας επέμβαση, η οποία εμφανίζεται σε περίπου ένα στους 10 χειρουργηθέντες ασθενείς. Αυτό ονομάζεται ίνωση του οπισθίου περιφακίου και μπορεί να προκαλέσει θόλωση της όρασης.

Αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί σε εξωτερική βάση με μια διαδικασία λέιζερ, γνωστή ως YAG καψουλοτομή.