Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια επιπλοκή του διαβήτη που προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η πιο συνηθισμένη αιτία της μη αναστρέψιμης τύφλωσης στον εργαζόμενο πληθυσμό στο δυτικό κόσμο. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια εμφανίζεται σε περισσότερους από τους μισούς ανθρώπους που αναπτύσσουν διαβήτη.

Συμπτώματα

Είναι πιθανό να έχετε διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να παρατηρήσετε συμπτώματα μέχρι να εμφανιστούν σημαντικές βλάβες. Τα συμπτώματα της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας μπορεί να εμφανιστούν σε ένα ή και στα δύο μάτια.

Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Θολή ή διπλή όραση
• Δυσκολία στην ανάγνωση
• Η εμφάνιση των σημείων – που συνήθως ονομάζονται “μυγάκια”.
• Μια σκιά στο οπτικό πεδίο
• Πόνος στους οφθαλμούς ή πίεση
• Δυσκολία στην αντίληψη χρωμάτων

Αιτίες

Η κύρια αιτία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας είναι ο διαβήτης – μια κατάσταση στην οποία τα επίπεδα γλυκόζης (ζάχαρης) στο αίμα είναι πολύ υψηλά. Τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου από τον διαβήτη μπορούν να βλάψουν τα μικρά αιμοφόρα αγγεία που τρέφουν τον αμφιβληστροειδή και μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να τα αποφράξουν εντελώς.

Όταν τα κατεστραμμένα αιμοφόρα αγγεία διαρρέουν υγρό στον αμφιβληστροειδή προκαλείται μια κατάσταση γνωστή ως διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας, το οποίο προκαλεί οίδημα στο κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδή (ωχρά κηλίδα) που παρέχει την σαφή όραση που απαιτείται για την ανάγνωση και αναγνώριση των προσώπων.

Η παρατεταμένη βλάβη στα μικρά αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς οδηγεί σε κακή κυκλοφορία στον αμφιβληστροειδή και την ωχρά κηλίδα, προκαλώντας την ανάπτυξη αυξητικών παραγόντων που προκαλούν την ανάπτυξη νέων μη φυσιολογικών αιμοφόρων αγγείων (νεοαγγειωση) και ουλοποίηση στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς. Αυτό το στάδιο της νόσου είναι γνωστό ως παραγωγική διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (PDR).

Τα νέα αγγεία μπορεί να αιμορραγήσουν στο εσωτερικό του ματιού, να προκαλέσουν σχηματισμό ουλώδους ιστού, να ασκήσουν έλξη στον αμφιβληστροειδή, να προκαλέσουν αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς ή να προκαλέσουν υψηλή πίεση και πόνο εάν τα αιμοφόρα αγγεία αναπτύσσονται στην ίριδα, φράσσοντας το σύστημα αποστράγγισης του οφθαλμού. Αυτό μπορεί να προκαλέσει απώλεια όρασης.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Όποιος πάσχει από διαβήτη κινδυνεύει να αναπτύξει διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Πρόσθετοι παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο:

• Διάρκεια νόσου: όσο περισσότερο καιρό κάποιος έχει διαβήτη, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας.
• Κακός έλεγχος των επιπέδων σακχάρου στο αίμα 
• Υψηλή πίεση του αίματος
• Υψηλά επίπεδα χοληστερόλης
• Εγκυμοσύνη

Διαγνωστικός έλεγχος

Ο καλύτερος τρόπος για τη διάγνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας είναι η βυθοσκόπηση των οφθαλμών. Κατά τη διάρκεια αυτής της εξέτασης, ο γιατρός τοποθετεί σταγόνες στους οφθαλμούς ώστε να διευρυνθούν οι κόρες των οφθαλμών. 

Ο γιατρός θα αναζητήσει:

• Οίδημα στον αμφιβληστροειδή που απειλεί την όραση (διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας)
• Στοιχεία για την κακή κυκλοφορία αίματος στον αμφιβληστροειδή 
• Μη φυσιολογικά αιμοφόρα αγγεία που ενδέχεται να προβλέπουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης νέων αιμοφόρων αγγείων
• Νέα αιμοφόρα αγγεία ή ουλώδη ιστό στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς 

Οι τακτικές εξετάσεις στον οφθαλμίατρο είναι σημαντικές, ειδικά για εκείνους που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Εάν είστε άνω των 50 ετών, μία εξέταση κάθε 1 έως 2 χρόνια είναι μια καλή ιδέα, ώστε ο γιατρός να μπορεί να ψάξει για σημάδια διαβήτη ή διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια πριν από οποιαδήποτε απώλεια όρασης.

Εκτός από τον έλεγχο των σημείων διαβητικής οφθαλμικής νόσου, μια εκτενής εξέταση οφθαλμών θα αξιολογήσει την όρασή σας / την ανάγκη για διορθωτικούς φακούς, την πίεση των ματιών, το φακό, καθώς και μια πλήρη εξέταση του αμφιβληστροειδούς και του υαλοειδούς.

Εκτός από αυτήν την εξέταση, οι γιατροί χρησιμοποιούν άλλες εξετάσεις για την ανίχνευση και τη διαχείριση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας:

Η τομογραφίας οπτικής συνοχής (OCT) παρέχει εξαιρετικά λεπτομερείς εικόνες εγκάρσιας διατομής του αμφιβληστροειδούς που δείχνουν το πάχος του, βοηθώντας να καθοριστεί εάν υγρό έχει διαρρεύσει στον ιστό του αμφιβληστροειδούς.

Ο γιατρός μπορεί να πάρει φωτογραφίες του αμφιβληστροειδούς για να βοηθήσει στην ανίχνευση και τεκμηρίωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Αυτές οι φωτογραφίες διευκολύνουν τον γιατρό να παρακολουθεί την ασθένεια στις επισκέψεις παρακολούθησης για να διαπιστώσει εάν επιδεινώνεται.

Για την αξιολόγηση της κυκλοφορίας αιμοφόρων αγγείων αμφιβληστροειδούς, ο ιατρός μπορεί να πραγματοποιήσει μία εξέταση που ονομάζεται αγγειογραφία φλουορεσεΐνης (FA). Σε αυτή ο γιατρός θα χορηγήσει μία χρωστική σε φλέβα του βραχίονα του ασθενούς. Η χρωστική κυκλοφορεί στη συνέχεια μέσα από τα μάτια και λειτουργεί σαν σκιαγραφικό. Ωστόσο, δεν επηρεάζει τα νεφρά και δεν έχει σχέση με τη χρωστική που χρησιμοποιείται με τις αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες.

Καθώς η χρωστική κυκλοφορεί, ο γιατρός λαμβάνει εικόνες του αμφιβληστροειδούς ώστε να ανιχνεύσει με ακρίβεια αιμοφόρα αγγεία που είναι αποφραγμένα, κατεστραμμένα ή διαρρέοντα υγρό. 

Θεραπεία και πρόγνωση

Υπάρχουν πολλές εγκεκριμένες θεραπείες για τη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, συμπεριλαμβανομένων των ενδοϋαλοειδικών ενέσεων, θεραπείες με λέιζερ και χειρουργείο υαλοειδούς και αμφιβληστροειδούς. 

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ενέσεις οφθαλμών συχνά οδηγούν σε καλύτερη όραση από τη θεραπεία μόνο με λέιζερ για ασθενείς με διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας. Το κλειδί για αυτές τις θεραπείες είναι η ικανότητά τους να παρεμποδίζουν τον αγγειακό ενδοθηλιακό αυξητικό παράγοντα (VEGF), μι ουσία που διεγείρει τη διαρροή και την ανώμαλη ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων. Επαναλαμβανόμενες δόσεις αντι-VEGF φαρμάκων μπορεί να χρειαστούν για να αποφευχθεί η διαρροή υγρών από τα αιμοφόρα αγγεία και η απώλεια όρασης.

Πρόληψη

Οι ασθενείς με διαβήτη συχνά ρωτούν: “Υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω για να μην αποκτήσω διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια ή για να αποτρέψω ή να θεραπεύσω την απώλεια όρασης μόλις συμβεί;”

Εάν πάσχετε από διαβήτη, είναι σημαντικό να διατηρείστε σε καλή φυσική κατάσταση

• Λαμβάνετε τα φάρμακά σας σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας
• Προσέξτε και διατηρήστε ένα υγιές βάρος
• Προσθέστε σωματική δραστηριότητα στην ημέρα σας
• Ελέγξτε την αρτηριακή σας πίεση και τη χοληστερόλη
• Διακοπή του καπνίσματος
• Οι τακτικές εξετάσεις των οφθαλμών μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης πιο σοβαρών επιπλοκών από την ασθένεια.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τους διαβητικούς ασθενείς να διατηρήσουν το πρόγραμμα εξέτασης των ματιών που έχει ορίσει ο ειδικός του αμφιβληστροειδούς. Πόσο συχνά χρειάζεται μια εξέταση εξαρτάται από τη σοβαρότητα της ασθένειάς σας. Μέσω της έγκαιρης ανίχνευσης, ο ειδικός του αμφιβληστροειδούς μπορεί να ξεκινήσει θεραπευτική αγωγή για να αποτρέψει την απώλεια όρασης σε όλους σχεδόν τους ασθενείς και να διατηρήσει τις δραστηριότητες που απολαμβάνετε περισσότερο.