Σύνδρομο υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης

 Το υαλοειδές σώμα είναι ένα διαφανές, ζελατινώδες υλικό που γεμίζει το χώρο μέσα στο μάτι μεταξύ του φακού και του αμφιβληστροειδούς. 

 Καθώς το μάτι ωριμάζει ή σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις, το υαλοειδές μπορεί να απομακρυνθεί από τον αμφιβληστροειδή, οδηγώντας σε μια κατάσταση γνωστή ως οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς (PVD). Αυτή η αποκόλληση συνήθως συμβαίνει ως μέρος της κανονικής διαδικασίας γήρανσης.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η οπίσθια αποκόλληση του υαλοειδούς είναι ατελής, αφήνοντας το υαλοειδές εν μέρει συνδεδεμένο στον αμφιβληστροειδή και προκαλώντας ελκτικές δυνάμεις που μπορούν να προκαλέσουν ανατομικές βλάβες. Η προκύπτουσα κατάσταση ονομάζεται σύνδρομο υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης (VMT).

 Το σύνδρομο υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες διαταραχές στην περιοχή της ωχράς κηλίδας (στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς), όπως οπές κηλίδας πλήρους ή μερικού πάχους, επιωχρικές μεμβράνες και οίδημα ωχράς κηλίδας. Αυτές οι διαταραχές συνοδεύονται συχνά από μειωμένη ευκρίνεια της όρασης (οπτική οξύτητα).

Συμπτώματα

 Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που εμφανίζονται σε ασθενείς με σύνδρομο υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης είναι: 

• Μειωμένη ευκρίνεια της όρασης
• Φωτοψία, όταν ένα άτομο βλέπει λάμψεις φωτός στο μάτι
• Μικροψία, όταν τα αντικείμενα εμφανίζονται μικρότερα από το πραγματικό τους μέγεθος
• Η μεταμορφοψία, όταν η όραση παραμορφώνεται και οι ευθείες γραμμές φαίνονται κυματιστές ή με κενά

 Μερικά από αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια και να αναπτύσσονται αργά. Ωστόσο, οι χρόνιες ελκτικές δυνάμεις μπορεί να οδηγήσουν σε συνεχιζόμενη απώλεια της όρασης αν αφεθούν χωρίς θεραπεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να παρατηρηθεί παραμόρφωση μιας οπτικής εικόνας χωρίς απαραίτητα να μειωθεί η οπτική οξύτητα.

Αιτίες

 Ο σχετιζόμενος με την ηλικία εκφυλισμός του υαλοειδούς οδηγεί στον σχηματισμό θυλάκων υγρού εντός του υαλοειδούς, προκαλώντας συστολή και απώλεια όγκου. Ο διαχωρισμός του υαλώδους από τον αμφιβληστροειδή εμφανίζεται ως αποτέλεσμα του ότι το υαλοειδές υγροποιείται. 

 Η αποδυνάμωση των συνδέσεων του υαλοειδούς και της εσω αφοριστικής μεμβράνης (ILM) του αμφιβληστροειδούς μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μερική απόσπαση της οπίσθιας υαλοειδικής επιφάνειας, οδηγώντας σε αποκόλληση υαλοειδούς και ενδεχομένως σύνδρομο υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης.

Παράγοντες κινδύνου

Το σύνδρομο υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης είναι συνηθέστερο στους ηλικιωμένους ενήλικες και στις γυναίκες λόγω των μεταβολών του υαλοειδούς που σχετίζονται με την ηλικία και της υγροποίησης του υαλοειδούς που σχετίζονται με την μείωση των μεταεμμηνοπαυσιακών οιστρογόνων, αντίστοιχα.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν: 

• Υψηλή μυωπία (ακραίες μυωπίες)
• Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
• Διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας
• Απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδούς
• Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια

Διαγνωστικός έλεγχος

Η τοπογραφία οπτικής συνοχής (OCT) είναι μια συνήθης και συνιστώμενη μέθοδος για τον μη επεμβατικό εντοπισμό και παρακολούθηση του συνδρόμου υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης. Αυτή η τεχνολογία συλλαμβάνει εικόνες εγκάρσιας τομής των στρωμάτων του αμφιβληστροειδούς, συμπεριλαμβανομένης της επιφάνειας, και επιτρέπει στους γιατρούς να αξιολογήσουν το βαθμό στον οποίο οι υαλοειδικές ελκτικές δυνάμεις παραμορφώνουν τη δομή του αμφιβληστροειδούς.

Θεραπεία και πρόγνωση

 Υπάρχουν επί του παρόντος 3 κύριες επιλογές για τη θεραπεία του συνδρόμου υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης.

 Η προσεκτική αναμονή και η τακτική παρακολούθηση με OCT χρησιμοποιείται συχνά για ασθενείς των οποίων τα συμπτώματα δεν δικαιολογούν ενεργή παρέμβαση. Ορισμένες περιπτώσεις υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης μπορεί να υποχωρήσουν χωρίς παρέμβαση.

 Για τους ασθενείς των οποίων τα συμπτώματα είναι αρκετά σοβαρά για να απαιτούν παρέμβαση, η χειρουργική επέμβαση υαλοειδεκτομής είναι μία επιλογή θεραπείας. Η διαδικασία περιλαμβάνει τη χειρουργική απελευθέρωση της προσκόλλησης του υαλοειδούς, αλλά είναι επεμβατική  και συνοδεύεται από τον αντίστοιχο κίνδυνο επιπλοκών. Συνεπώς, η υαλοειδεκτομή προορίζεται για ασθενείς που διατρέχουν κίνδυνο σοβαρών διαταραχών της όρασης. Μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι η βραχύτερη διάρκεια των συμπτωμάτων οδηγεί σε καλύτερη πρόγνωση όταν χρησιμοποιείται η χειρουργική θεραπεία.

Το Ocriplasmin (Jetrea®), μια ανασυνδυασμένη μορφή ανθρώπινης πλασμίνης, είναι μια φαρμακολογική επιλογή για τη θεραπεία του συνδρόμου υαλοειδο-αμφιβληστροειδικής έλξης. Κλινικές δοκιμές κατέδειξαν την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια μίας και μόνης ενδοϋαλοειδούς ένεσης οκριπλασμίνης για τη θεραπεία ασθενών με συμπτωματική υαλοειδο-αμφιβληστροειδική έλξη. Επομένως, η ουσία Ocriplasmin είναι μια επιλογή θεραπείας για ορισμένους ασθενείς που έχουν υαλοειδοποιητική πρόσφυση αλλά δεν είναι υποψήφιοι για χειρουργική επέμβαση.

Οι περισσότεροι ασθενείς με υαλοειδο-αμφιβληστροειδική έλξη διατηρούν καλή οπτική οξύτητα στο προσβεβλημένο μάτι, ακόμη και αν απαιτείται θεραπεία.