Γλαύκωμα

oj;eow Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα παθήσεων οφθαλμού που βλάπτουν το οπτικό νεύρο, η υγεία του οποίου είναι ζωτικής σημασίας για την καλή όραση. Αυτή η βλάβη προκαλείται συχνά από ασυνήθιστα υψηλή πίεση στο μάτι σας.

Το γλαύκωμα είναι μια από τις κύριες αιτίες τύφλωσης για άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών. Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά είναι πιο συχνό στους ηλικιωμένους.

Πολλές μορφές γλαυκώματος δεν έχουν προειδοποιητικά σημάδια. Το αποτέλεσμα είναι τόσο σταδιακό ώστε να μην παρατηρήσετε αλλαγή στην όραση μέχρις ότου η βλάβη βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.

Επειδή η απώλεια της όρασης λόγω του γλαυκώματος δεν μπορεί να αναστραφεί, είναι σημαντικό να έχετε τακτικές εξετάσεις ματιών που περιλαμβάνουν μετρήσεις της πίεσης των ματιών σας, έτσι ώστε η διάγνωση να μπορεί να γίνει στα αρχικά στάδια και να αντιμετωπιστεί κατάλληλα. Εάν το γλαύκωμα αναγνωριστεί νωρίς, η απώλεια όρασης μπορεί να επιβραδυνθεί ή να αποφευχθεί. Εάν έχετε την πάθηση, θα χρειαστείτε γενικά θεραπεία για το υπόλοιπο της ζωής σας.

Συμπτώματα

Τα σημεία και τα συμπτώματα του γλαυκώματος ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο της κατάστασής σας. Για παράδειγμα:

 Γλαύκωμα με ανοιχτή γωνία

• Τυφλά σημεία στην περιφερική ή κεντρική όραση, συχνά και στα δύο μάτια
• Όραση σήραγγας στα προχωρημένα στάδια

Οξεία γλαύκωμα κλειστης γωνίας

• Δυνατός πονοκέφαλος
• Πόνος στα μάτια
• Ναυτία και έμετος
• Θολή όραση
• Άλως γύρω από τα φώτα
• Ερυθρότητα των ματιών

 Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, το γλαύκωμα τελικά θα προκαλέσει τύφλωση. 

Πότε για να δείτε έναν γιατρό

Απευθυνθείτε αμέσως στα επείγοντα ή στο γραφείο του οφθαλμιάτρου αν αισθανθείτε κάποια από τα συμπτώματα του οξέος γλαυκώματος κλειστής ωνίας, όπως σοβαρός πονοκέφαλος, πόνος στα μάτια και θολή όραση.

Αιτίες

Το γλαύκωμα είναι αποτέλεσμα βλάβης στο οπτικό νεύρο. Καθώς το νεύρο επιδεινώνεται σταδιακά, αναπτύσσονται τυφλά σημεία στο οπτικό σας πεδίο. Για λόγους που οι γιατροί δεν κατανοούν πλήρως, αυτή η νευρική βλάβη σχετίζεται συνήθως με αυξημένη πίεση στο μάτι.

Η αυξημένη πίεση των ματιών οφείλεται σε συσσώρευση υγρού (υδατοειδές υγρό) που ρέει στο εσωτερικό του ματιού σας. Αυτό το εσωτερικό υγρό αποστραγγίζεται κανονικά μέσα από έναν ιστό που ονομάζεται διηθητικός ηθμός στη γωνία όπου συναντάται η ίριδα και ο κερατοειδής χιτώνας. Όταν το υγρό υπερπαραχθεί ή το σύστημα αποστράγγισης δεν λειτουργεί σωστά, το υγρό δεν μπορεί να ρέει με τον κανονικό ρυθμό και η πίεση του οφθαλμού αυξάνεται.

Το γλαύκωμα τείνει να εμφανίζεται σε οικογένειες. Σε μερικούς ανθρώπους, οι επιστήμονες έχουν εντοπίσει γονίδια που σχετίζονται με την υψηλή πίεση των ματιών και τη βλάβη του οπτικού νεύρου.

Οι τύποι γλαυκώματος περιλαμβάνουν:

Γλαύκωμα με ανοιχτή γωνία

Το γλαύκωμα με ανοιχτή γωνία είναι η πιο κοινή μορφή της νόσου. Η γωνία αποστράγγισης που σχηματίζεται από τον κερατοειδή χιτώνα και την ίριδα παραμένει ανοιχτή, αλλά ο διηθητικός ηθμός παρεμποδίζεται μερικώς. Αυτό προκαλεί τη σταδιακή αύξηση της πίεσης στο μάτι. Αυτή η πίεση καταστρέφει το οπτικό νεύρο. Συμβαίνει τόσο αργά ώστε μπορεί να χάσετε την όραση σας προτού να έχετε επίγνωση ενός προβλήματος.

Γλαύκωμα κλειστής γωνίας

Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας συμβαίνει όταν η ίριδα διογκώνεται προς τα εμπρός και περιορίζει ή μπλοκάρει τη γωνία που σχηματίζεται από τον κερατοειδή χιτώνα και την ίριδα. Ως αποτέλεσμα, το υγρό δεν μπορεί να κυκλοφορήσει μέσω του ματιού και η πίεση αυξάνεται. Μερικοί άνθρωποι έχουν στενές γωνίες, και παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο γλαυκώματος κλειστής γωνίας.

 Το γλαύκωμα κλειστής γωνίας μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά (οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας) ή σταδιακά (χρόνιο γλαύκωμα κλειστής γωνίας). Το οξύ γλαύκωμα κλειστής γωνίας χρειάζεται επείγουσα αντιμετώπιση

Γλαύκωμα κανονικής πίεσης

Στο γλαύκωμα κανονικής πίεσης, το οπτικό νεύρο σας καταστρέφεται, παρόλο που η πίεση του ματιού σας βρίσκεται εντός των φυσιολογικων ορίων. Μπορεί να έχετε ένα ευαίσθητο οπτικό νεύρο, ή μπορεί να έχετε λιγότερο αίμα που παρέχεται στο οπτικό νεύρο σας. Αυτή η περιορισμένη ροή αίματος μπορεί να προκληθεί από αθηροσκλήρωση ή άλλες καταστάσεις που επηρεάζουν την κυκλοφορία.

Γλαύκωμα στα παιδιά

Είναι δυνατόν τα βρέφη και τα παιδιά να έχουν γλαύκωμα. Μπορεί να είναι παρών από τη γέννηση ή να αναπτυχθεί στα πρώτα χρόνια της ζωής. Η βλάβη του οπτικού νεύρου μπορεί να προκληθεί από αποφράξεις της γωνίας ή υποκείμενη ιατρική κατάσταση.

Γλαύκωμα χρωστικής

Στο γλαύκωμα χρωστικής, οι κόκκοι χρωστικής από την ίριδα καταλήγουν στη γωνία του οφθαλμού, επιβραδύνοντας ή εμποδίζοντας το υγρό να αποχετεύεται από το μάτι. Δραστηριότητες όπως το τρέξιμο μερικές φορές αναδεύουν τους κόκκους των χρωστικών, εναποθέτοντάς τους στο διηθητικό ηθμό και προκαλώντας διακεκομμένες αυξήσεις πίεσης.

Παράγοντες κινδύνου

Επειδή οι χρόνιες μορφές γλαυκώματος μπορούν να καταστρέψουν την όραση πριν εμφανιστούν οποιαδήποτε σημεία ή συμπτώματα, είναι χρήσιμο να γνωρίζετε αυτούς τους παράγοντες κινδύνου:

• Υψηλή εσωτερική πίεση του οφθαλμού (ενδοφθάλμια πίεση)
• Ηλικία άνω από 60 ετών
• Οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος
• Ορισμένες ιατρικές καταστάσεις, όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η δρεπανοκυτταρική αναιμία
• Κερατοειδείς που είναι λεπτοί στο κέντρο
• Υψηλή μυωπία
• Τραυματισμός στα μάτια ή ορισμένα είδη χειρουργικής επέμβασης στα μάτια
• Λήψη κορτικοστεροειδή φάρμακα, ειδικά στα ούρα, για μεγάλο χρονικό διάστημα

Πρόληψη

Πραγματοποιήστε οφθαλμολογικές εξετάσεις με βυθοσκόπηση Οι τακτικές ολοκληρωμένες οφθαλμικές εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στην ανίχνευση του γλαυκώματος στα αρχικά στάδια του, πριν εμφανιστούν σημαντικές βλάβες. Κατά γενικό κανόνα συνιστάται η πλήρης εξέταση των οφθαλμών 

• κάθε πέντε με 10 χρόνια εάν είστε κάτω των 40 ετών, 
• κάθε δύο έως τέσσερα χρόνια εάν είστε 40 έως 54 ετών, 
• κάθε ένα έως τρία χρόνια εάν είστε 55 έως 64 ετών. και 
• κάθε ένα έως δύο χρόνια εάν είστε άνω των 65 ετών. 

Εάν διατρέχετε κίνδυνο γλαύκωματος, θα χρειαστείτε πιο συχνή εξέταση. 

Διάγνωση

Ο γιατρός σας θα εξετάσει το ιατρικό σας ιστορικό και θα διεξαγάγει μια πλήρη εξέταση οφθαλμών. Μπορεί να εκτελέσει διάφορες εξετάσεις, μεταξύ των οποίων:

•  Μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης (τονομετρία)
• Βυθοσκόπηση
• Έλεγχος οπτικού πεδίου
• Μέτρηση του πάχους κερατοειδούς (παχυμετρία)
• Έλεγχος της γωνίας (γωνιοσκόπηση)

Θεραπευτική αγωγή

Η ζημιά που προκαλείται από το γλαύκωμα δεν μπορεί να αντιστραφεί. Αλλά η θεραπεία και οι τακτικοί έλεγχοι μπορούν να σας βοηθήσουν να επιβραδύνετε ή να αποτρέψετε την απώλεια όρασης, ειδικά εάν διαγνώσετε την ασθένεια στα αρχικά της στάδια.

 Το γλαύκωμα αντιμετωπίζεται με μείωση της πίεσης των ματιών σας (ενδοφθάλμια πίεση). Ανάλογα με την κατάστασή σας, οι επιλογές σας μπορεί να περιλαμβάνουν σταγόνες, φάρμακα από το στόμα, θεραπεία με λέιζερ, χειρουργική επέμβαση ή συνδυασμό αυτών.

Σταγόνες για τα μάτια

Η θεραπεία με γλαύκωμα συχνά αρχίζει με σταγόνες. Αυτες μπορεί να σας βοηθήσουν να μειώσετε την πίεση του ματιού βελτιώνοντας το ρυθμό που το υγρό αποστραγγίζεται από το μάτι σας ή μειώνοντας την ποσότητα υγρού που παράγει το μάτι σας. 

Κατηγορίες φαρμάκων περιλαμβάνουν:

Προσταγλανδίνες. Αυτά αυξάνουν την εκροή του υγρού στο μάτι σας (υδατοειδές υγρό), μειώνοντας έτσι την πίεση των ματιών σας. Τα φάρμακα αυτής της κατηγορίας περιλαμβάνουν τη λατανοπρόστη (Xalatan), την τραβοπρόστη (Travatan), την ταφλουπροστη (Saflutan), τη βιματοπρόστη (Lumigan). 

Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν ήπια ερυθρότητα και τσούξιμο των ματιών, αλλαγή του χρώματος της ίριδας, επιμήκυνση των βλεφαρίδων και θολή όραση. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων συνταγογραφείται για χρήση μία φορά την ημέρα.

Βήτα αναστολείς. Αυτά μειώνουν την παραγωγή υγρου στα μάτια σας, μειώνοντας έτσι την πίεση (ενδοφθάλμια πίεση). Περιλαμβάνουν την τιμολόλη (Timoptol) και βηταξολόλη (Betoptic).

 Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν δυσκολία στην αναπνοή, επιβραδυμένο καρδιακό ρυθμό, χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, ανικανότητα και κόπωση. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων μπορεί να συνταγογραφηθεί για μία ή δύο φορές την ημέρα ανάλογα με την κατάστασή σας.

Άλφα-αδρενεργικοί αγωνιστές. Αυτά μειώνουν την παραγωγή υδατoειδους υγρού και αυξάνουν την αποχέτευση του. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την απρακλονιδίνη (Iopidine) και την βριμονιδίνη (Alphagan).

Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν διαταραχές στον καρδιακό ρυθμό, υψηλή αρτηριακή πίεση, κόπωση, ερυθρότητα, κνησμό ή διογκωμένα μάτια και ξηροστομία. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων συνήθως συνταγογραφείται για χρήση δύο φορές την ημέρα, αλλά μερικές φορές μπορεί να συνταγογραφηθεί για χρήση τρεις φορές την ημέρα.

Αναστολείς καρβονικής ανυδράσης. Αυτά τα φάρμακα μειώνουν την παραγωγή υγρών στα μάτια σας. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τη δορζολαμίδη (Trusopt) και τη βρινζολαμίδη (Azopt). 

Πιθανές παρενέργειες περιλαμβάνουν μεταλλική γεύση, συχνή ούρηση και μυρμήγκιασμα στα δάκτυλα και τα δάκτυλα των ποδιών. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων συνήθως συνταγογραφείται για χρήση δύο φορές την ημέρα, αλλά μερικές φορές μπορεί να συνταγογραφηθεί για χρήση τρεις φορές την ημέρα.

Αναστολέα κινάσης Rho. Αυτό το φάρμακο μειώνει την πίεση των ματιών καταστέλλοντας τα ένζυμα rho κινάσης που είναι υπεύθυνα για την αύξηση του υδατοειδούς υγρού. Διατίθεται ως netarsudil (Rhopressa) και συνταγογραφείται για χρήση μία φορά την ημέρα. Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν ερυθρότητα και δυσφορία των ματιών 

Μυωτικοί ή χολινεργικοί παράγοντες. Αυτά αυξάνουν την εκροή υγρού από τα μάτια σας. Ένα παράδειγμα είναι η πιλοκαρπίνη (Isopto Carpine). Οι ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, πόνο στα μάτια, μικρότερες κόρες, πιθανή θολή όραση και μυωπία. Αυτή η κατηγορία φαρμάκων συνήθως συνταγογραφείται για χρήση έως και τέσσερις φορές την ημέρα. Λόγω πιθανών παρενεργειών και της ανάγκης συχνής καθημερινής χρήσης, αυτά τα φάρμακα δεν συνταγογραφούνται πολύ συχνά πια.

Επειδή μερικά από τα φάρμακα απορροφώνται από την κυκλοφορία του αίματός σας, μπορεί να εμφανιστούν κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες που δεν σχετίζονται με τα μάτια σας. Για να ελαχιστοποιήσετε αυτή την απορρόφηση, κλείστε τα μάτια σας για ένα έως δύο λεπτά μετά την τοποθέτηση των σταγόνων μέσα. Μπορεί επίσης να πιέσετε ελαφρά στη γωνία των ματιών σας κοντά στη μύτη σας για να κλείσετε τον δακρυϊκό πόρο για ένα ή δύο λεπτά. Σκουπίστε τις αχρησιμοποίητες σταγόνες από τα βλέφαρα.

 Εάν σας έχουν συνταγογραφηθεί συνδυασμός σταγόνων ή πρέπει να χρησιμοποιήσετε τεχνητά δάκρυα, αφήστε κενό μερικών λεπτών μεταξύ της ενστάλλαξης

Από του στόματος φάρμακα

Εάν η πίεση δεν φτάνει μέχρι το επιθυμητό επίπεδο, ο γιατρός σας μπορεί επίσης να συνταγογραφήσει φάρμακο από του στόματος, συνήθως αναστολέα καρβονικής ανυδράσης. Πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν συχνή ούρηση, μυρμήγκιασμα στα δάκτυλα και τα δάχτυλα των ποδιών, κατάθλιψη, στομαχικές διαταραχές και πέτρες στα νεφρά.

Χειρουργική και άλλες θεραπείες

Άλλες επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν τη θεραπεία με λέιζερ και διάφορες χειρουργικές επεμβάσεις.